Ngày 28 Tháng 11
Thánh Anrê TRẦN VĂN TRÔNG
Quân nhân
(1814 - 1835)

Trong Ṿng Tay Người Mẹ

Trong hạnh tích Thánh Anrê Trần văn Trông, người quân nhân xứ Huế, ta thấy nổi bật lên chân dung của một bà mẹ. Đức Giáo Hoàng Lêo XIII ca tụng bà đă thể hiện ḷng can trường “theo gương Nữ Vương Các Thánh Tử Đạo”. Như Đức Maria dưới chân thánh giá dâng hiến người Con yêu dấu, bà mẹ đó cũng có mặt trong cuộc hành quyết để hiến dâng đứa con trai duy nhất của ḿnh. Bà đi bên cạnh con, không than khóc không sầu buồn, trái lại c̣n bỉnh tĩnh vui vẻ khuyên con hăy bền chí đến cùng.

Khi đầu Anrê Trông rơi xuống, bà mạnh dạn bước vào pháp trường kêu lớn tiếng trước mặt các quan: “Đây là con tôi, đứa con mà tôi đă cưu mang dưỡng dục. Giờ này nó vẫn là con tôi”, bà mở rộng vạt áo, bọc lấy thủ cấp đẫm máu của người con yêu quư, rồi đem về mai táng trong nhà.

Tuổi Xuân Ước Mơ

Anrê Trần văn Trông sinh năm 1814 trong một gia đ́nh Công giáo ở Kim Long, Phú Xuân (Huế). Cậu là con trai duy nhất trong nhà, thế mà năm 15 tuổi, người cha lại mất sớm, khiến gia đ́nh lâm cảnh mẹ goá con côi. Để giúp mẹ mưu sinh, Anrê Trông đành thu xếp sách đèn, theo chân bà con lối xóm về họ Thợ Đúc dệt tơ cho hoàng gia. Là người ngay thật, cậu không ăn bớt của công, luôn chăm chỉ làm việc và không ưa những chuyện gây gỗ, bất ḥa. Mỗi buổi chiều, sau những giờ lao động mệt mỏi, cậu thường vác cần câu đến ngồi bên bờ sông Hương xanh biếc, để được gần gũi với thiên nhiên. Sử gia Redriguez đă diễn tả tâm trạng của cậu qua những vần thơ sau (Martirologie III, tr 158-159):

“Ôi êm đềm cảnh thiên nhiên trầm lặng,

Dưới ngàn cây râm mát thoảng hương hoa,

Nước lung linh nghe thanh thản tâm hồn,

Sông in dáng bóng non xanh xanh biếc...

Nhưng cuộc đời êm ả đó không kéo dài được lâu măi. Đồng lương ít ỏi của người thợ dệt tơ không đủ nuôi sống gia đ́nh. Năm 20 tuổi, Anrê Trông đành giă từ mẹ lên đường nhập ngũ.

Xông Vào Cuộc Chiến

Sau tám tháng phục vụ trong quân đội, tháng 11.1834, triều đ́nh ra lệnh những binh sĩ Công giáo phải ra tŕnh diện. Không một chút e dè, Anrê Trông với mười hai đồng đội cùng ở khu Thợ Đúc đến “ra mắt” quan. Quan yêu cầu các anh phải tuân lệnh nhà vua bỏ đạo và đạp lên thánh giá. Cả mười ba chiến sĩ Công giáo đều cương quyết khước từ. Các quan bèn dùng biện pháp tra tấn dă man... Lần lượt mười hai người bỏ cuộc, chỉ c̣n một ḿnh Anrê Trông vẫn trung kiên đến cùng. Quân lính trói anh lại khiêng qua thánh giá, nhưng anh co chân lên, quyết không xúc phạm đến ảnh Chúa. Thế là từ trại lính, anh bị tống qua trại giam. Các quan kết án tử h́nh, nhưng c̣n giam hậu nghĩa là chưa xử ngay.

Suốt một năm bị giam trong ngục, Anrê Trông chịu nhiều điều cơ cực khổ sở, nhưng niềm tin của anh qua những thử thách đó càng ngày càng vững mạnh. Anh sốt sắng cầu nguyện và đặc biệt phó thác đời ḿnh cho Đức Mẹ, xin Chúa v́ lời Mẹ Maria chuyển cầu ban cho ơn trung tín đến cùng. Những món quà tiếp tế nhận được, anh chia sẻ cho các bạn tù và lính canh ngục, nên được họ quư mến. Cũng chính nhờ đó, anh có cơ hội đặc biệt để đi xưng tội, rước lễ và thăm mẹ.

Khi biết tin có cha Ngôn đang hoạt động ở Phú Xuân, anh Trông liền xin viên cai ngục và được phép về nhà một ngày dưới sự giám sát của một người lính. Nhờ đă ḍ hỏi rơ nơi ở của vị linh mục. Anrê Trông và người lính chèo thuyền đến bến đ̣ kia vào giữa trưa. Lúc đó mọi người dân chài đă lên bờ ăn uống nghỉ ngơi. Anh Trông liền bước qua thuyền của cha Ngôn, đẩy thuyền trôi nhẹ ra giữa ḍng. Hai người nhỏ to “tâm sự” và anh quỳ xuống lănh phép lành tha tội. Xưng tội xong, anh ngỏ ư xin rước lễ, cha Ngôn hẹn anh sáng hôm sau tại Kẻ Văn. Thế rồi anh và người lính tiếp tục chèo thuyền về Kim Long. Hai người lên bờ và ngủ tại nhà mẹ một đêm. Tả sao cho xiết niềm vui của hai mẹ con được tái ngộ trong hoàn cảnh bất ngờ này. Mẹ anh đă hết lời khích lệ động viên anh kiên tâm v́ đức tin.

Tảng sáng hôm sau, anh Trông và người lính gác vội vă chèo thuyền đến điểm hẹn. Gặp lại vị “khách quư” anh liền quỳ xuống lănh nhận Ḿnh Thánh Chúa. Cha Ngôn chúc lành: “Ước ǵ Ḿnh Thánh Chúa Giêsu Kitô sẽ ǵn giữ con đến cuộc sống muôn đời”. Anh thưa: “Amen”. Rồi trong niềm hân hoan v́ hồng phúc mới lănh nhận, anh vui vẻ trở về trại giam như lời hứa với viên cai ngục.

Nỗi ḷng Hai Mẹ Con

Sau một năm giam tù, không hy vọng ǵ Anrê Trông thay đổi ư kiến, các quan quyết định ngày xử là 28.11.1835. Sáng hôm đó, người chiến sĩ đức tin gặp được người anh họ ḿnh. Anh ta hỏi có muốn ăn ǵ không? Anrê Trông trả lời: “Em muốn ăn chay để dọn ḿnh tử đạo”, rồi nói tiếp: “Xin anh giúp đỡ mẹ em, chúng ta là anh em, mẹ em cũng sẽ yêu thương anh. Xin nhắn lời với mẹ em: Đừng lo ǵ cho em cả, cầu chúc bà măi măi thánh thiện, và sẽ hài ḷng v́ con trai ḿnh luôn trung thành với Chúa cho đến chết”. Nhưng thực tế người anh họ chưa kịp nhắn lại. Bà mẹ Anrê Trông, khi hay tin con bị đem xử, liền vội vă ra đón con ở đầu chợ, nơi con sắp đi qua, gặp con, bà chỉ hỏi một câu vắn tắt: “Bấy lâu nay xa nhà, thời gian ở tù con có nợ nần ai chăng, nếu có th́ cho mẹ hay, mẹ sẽ trả thay con”. Tấm ḷng người mẹ là thế đấy. Bà biết rơ con của ḿnh đủ can đảm chịu mọi đau đớn, giờ đây bà chỉ lo con con về đức công b́nh.

Khi được con cho biết không vướng mắc ǵ với ai, bà tiếp tục đi sát bên con, b́nh tĩnh thêm lời khích lệ. Đến nơi xử, sau khi quân lính tháo gông xiềng, người chiến sĩ đức tin liền đón lấy, trao cho người lính cạnh bên và nói: “Xin nhờ anh đưa giùm cái này cho mẹ tôi, để bà làm kỷ niệm”. Mẹ anh đứng gần nên nghe rất rơ, nhưng bà chưa lấy kỷ vật đó làm đủ, bà c̣n muốn đón nhận chính thủ cấp của con ḿnh nữa.

Chiêng trống nổi lên, lư h́nh vung gươm, vị tử đạo 21 tuổi rơi xuống. Bà mẹ Anrê Trông chứng kiến ngay từ giây phút đầu tại pháp trường, bà thỏa ḷng dù rất khổ đau bước ra đ̣i viên chỉ huy trao thủ cấp con bà. Bọc trong vạt áo rồi gh́ chặt vào ḷng, bà vừa hôn vừa lặp đi lặp lại: “Ôi con yêu quư của mẹ, con nhớ cầu nguyện cho mẹ nhé”.

Ngày 27.5.1900 Đức Giáo Hoàng Lêo XIII suy tôn người chiến sĩ anh hùng Anrê Trông lên hàng Chân Phước. Ngài không ngớt ca ngợi mẫu gương của bà mẹ hào hùng, đă họa lại gần trọn vẹn h́nh ảnh Đức Maria, Nữ Vương các thánh tử đạo xưa trên đỉnh Canvê.

Ngày 19/6/1988, ĐTCGPII phong thánh.

 

Hiếu Trung, OP